سوغات شهرهای ایران – قسمت دوم

استان ایلام
از مهمترین صنایع دستى استان که به دست هنرمندانه زنان و دختران ایلامى مخصوصاً در نواحى ایلام ـ دره شهر ـ شیروان چرداول و ایوان بافت میشود فرش کرک و ابریشم و گلیم منحصر بفرد گل برجسته است که نقش و نگارهاى آن از طبیعت و تاریخ و فرهنگ این منطقه الهام گرفته است. از مهمترین صنایع دستى دیگر استان جاجیم بافى ـ نمد مالى ـ گیوه بافى ـ فرنجى مالى ـ قتره بافى ـ صنایع چوبى از جمله ملزومات ورزشى و خانگى است که بدست هنرمندان ایلامى خلق میشود.
مهمترین سوغات محلى در ایلام که حاصل نعمات خدا دادى است عبارتند از:
۱- روغن حیوانى “دان” ایلامى (که به روغن کرمانشاهى معروف است) و کره محلى.
۲- عسل کوهى و ناب مناطق سورگه و شلم.
۳- کشک، ترخینه، کنجد، گردو و میشخاص.
۴- سقز محلى ـ صمغ درخت بنه.
۵- شیرینى بژى بر ساق.
۶- شیرینى کله کنجى.

استان بوشهر
در حال حاضر شاخص ترین محصول صنایع دستى استان بوشهر گبه و گلیم صادراتى است که در مناطق وسیعى از شهرستانهاى استان رواج دارد. مهمترین مراکز گبه بافى در استان بوشهر عبارتند از:
روستاهاى شول، کمالى، بهمنیارى، محمدصالحى، عباسى، فخرآورى، کلر و چهار روستایى از توابع شهرستان گناوه. پس از آن باید از عباى شترى بوشهر نام برد که در نوع خود منحصر به فرد میباشد و امروزه به مقدار بسیار محدودى تولید میگردد.
گرگوربافى، حصیربافى، سفال و سرامیک از دیگر صنایع دستى استان بوشهر هستند.
محصولات دریایى(ماهى و میگو) و شیره خرما و ارده از سوغاتى این استان هستند.

استان چهارمحال و بختیارى
فرش و گلیم چالشتر
مراکز اتراق عشایر و روستاهاى استان چهارمحال و بختیارى محل تولید گلیم وجاجیم است. محل تولید این فرش شهرستان چالشتر و اکثر مراکز عشایرى است.
فرش چالشتر با طرحهایى از قبیل خشتى، لچک ترنج، سرو و کاج، گل مینا، بى بى باف،کف ساده، بته اى و …بافته مى شود.

استان خراسان
با توجه به تنوع و رونق صنایع دستى و نیز حضور بارگاه حضرت رضا(ع) که تبرکى خاص به سوغاتى هاى مشهد داده است، خرید سوغات از مشهد براى هر مسافرى اهمیت خاصى دارد. بازار رضا (ع)که در ضلع شرقى خیابان امام رضا(ع) و در نزدیکى حرم واقع شده است ، از مهمترین مراکز خرید زوار به شمار میرود. بازار رضا (ع)در دو طبقه احداث شده است، در طبقه دوم آن کارگاه هاى کوچک صنایع دستى، طلاکارى، فیروزه تراشى و گلدوزى ایجاد شده است. طرقبه و شاندیز نیز در سالیان اخیر به مرکز فروش صنایع دستى و خشکبار تبدیل شده اند.قالى مخصوصاً فرش کاشمر، انواع انگشتر و زینت آلات فیروزه وعقیق، انواع پوستین و مصنوعات سنگى از محصولات صنایع دستى خراسان هستند.
همچنین صنایع دستى کردهاى شمال خراسان مانند گلیم، خورجین، جوراب و شال نیز زیبایى خاص خورا دارا هستند.
از مهمترین سوغاتى هاى استان خراسان مى توان به زعفران قائنات و جنوب خراسان، نبات، آبنبات بجنوردى، خشکبار آجیل، ادویه جات و زرشک اشاره کرد.

استان خوزستان
از مهم ترین صنایع دستى مى توان به عبابافى در شوشتر و اطراف آن اشاره کرد.

استان زنجان
صنایع دستى و سوعاتى هاى مهم زنجان عبارتند از: انواع چاقو (قلم تراش، جیبى، دسته ملیله، کارد آشپزخانه و…) ملیله (انواع پایه هاى استکان، سینى، قاشق و چنگال غذا و چایخورى، کاسه، گلدان، قاب عکس و …) چارق (نوعى کفش روفرشى بسیار زیباى زنانه) و فرش و گلیم دست باف.
از کارهاى دستى بومى زنجان ساخت وسایل نقره اى و بندرت طلایى بصورت ملیله کارى است که در اوایل فقط در زنجان معمول بوده که در زمان رضاخان تعدادى از هنرمندان زنجانى به تهران و اصفهان کوچ کردند و این هنر ظریف را در آن شهرها رواج دادند..
از دیرباز در سراسر ایران هرگاه سخن از زنجان به میان آید نقش چاقوهاى آن در اذهان پدیدار میگردد و در بسیارى از سرزمینهاى دور و نزدیک چاقوهاى ظریف و با دوام زنجان معروف است.
فرش، گلیم و جاجیم زنجان از معروفیت خاصى برخوردارند.
چارق دوزى یکى دیگر از هنرهاى دستى است که دستهاى ظریف هنرمندان زنجانى در تولیدشان مهارت ویژه اى دارند این چارقها مشخصا زنانه بوده و استفاده از آن جنبه تشریفاتى و تفننى دارد.و مناسبترین سوغات شهر محسوب میشود.

استان سمنان
از صنایع دستى رایج در استان مى توان به انواع جاجیم، قالى، گلیم، قالیچه، سفره‌هاى قلمکار، سفال سرامیک و نمد اشاره کرد. پسته دامغان نیز از بهترین سوغاتى‌هاى این استان است.